ivermektin və avermektin arasındakı fərqli nədir?

İvermektin və avermektin arasındakı fərqi anlamaq üçün bu birləşmələrin mənşəyini, fəaliyyət mexanizmini və istifadələrini nəzərdən keçirmək faydalıdır. Hər iki maddə, makrojağlı (makrocil) parazitlərə qarşı effektiv olan güclü anti-parazitar vasitələrdir, lakin onların arasında bəzi mühüm fərqliliklər mövcuddur.

İvermektin, avermektin qrupuna daxil olan bir dərmandır. Avermektin, Streptomyces avermitilis adlı bakteriyanın hasil etdiyi təbii bir metabolitdir. Bu, ilk dəfə 1975-ci ildə aşkar olunmuşdur. İvermektin isə avermektinin modifikasiya edilərək sintetik formada yaradılmış halıdır. İvermektinin təsirinin gücləndirilməsi və daha geniş spektrda parazitlərə qarşı mübarizə aparması məqsədini güdür.

Hər iki maddə, parazitlərin sinir sisteminə təsir edərək fəaliyyət göstərir. Onlar, gamma-aminobutyric acid (GABA) reseptorlarını aktivləşdirir, bu da parazitlərin iflic olmasına səbəb olur. Bu, parazitlərin hərəkət qabiliyyətini azaldır və nəticə etibarilə onların öldürülməsinə yol açır. Ancaq avermektin, parazitlərin bütün növlərinə eyni dərəcədə təsir etmir, buna görə də müxtəlif parazitar infeksiyalar üçün müalicə variantları dəyişə bilər.

İvermektin, Amerika Birləşmiş Ştatları və Avropada daha çox istifadə edilir. Tibb sahəsində, onun əsas tətbiq sahələri arasında onchocerciasis (göz qurdları), linfatik filariyaz, və digər parazitar xəstəliklər vardır. Eyni zamanda, bu dərman dərinin baş qurdları, qurdlar və həşəratların müalicəsində də istifadə olunur.

Avermetik isə daha çox heyvanlarla bağlı olan parazitar xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur. Çox zaman qoyun, mal-qara, və digər ev heyvanlarında xarici və daxili parazitlərə qarşı mübarizədə üstünlük təşkil edir. Avermetik, heyvanların istehsalında məhsuldarlığı artırmaq üçün geniş istifadə edilir və ferma heyvanları arasında infeksiyaların yayılmasının qarşısını almaq üçün önəmlidir.

Bununla yanaşı, iki maddənin doza və yan təsirləri də fərqlənə bilər. İvermektinin insanlarda çox spesifik istifadə sahələri vardır və yan təsirləri nisbətən azdır, lakin avermektin heyvanlarda daha geniş tətbiq sahələrinə malikdir və yan təsirləri heyvanın növünə və dozaya görə dəyişə bilər.

Xülasə olaraq, iverkmetin və avermektin, parazit müalicəsində mühüm rol oynayan iki birləşmədir. Hər biri fərqli mənşə və istifadə sahələri ilə seçilir, bu da onları parazitar xəstəliklərin müalicəsində spesifik edən faktordur. Parazitlərin qarşısının alınması və müalicəsi üçün düzgün seçim etməklə, təsirli və təhlükəsiz bir müalicə strategiyası təmin etmək mümkündür.